Leçon : Le présent de l’indicatif -­ Grille d’apprentissage

Le présent de l'indicatif ­ Grille d’apprentissage

Le présent est le temps le plus difficile à apprendre

C’est le temps le plus irrégulier. Il demande un effort de mémorisation très important. Il faut compter plusieurs années d’études pour le maîtriser sachant que bien des Français ne le dominent pas parfaitement.

Il est important de bien le connaître car il sert pour la construction d’autres temps, par exemple :

  • La racine de la 1ère du pluriel (Nous) est utilisée pour la construction de l’imparfait.
  • La racine de la 3ème du pluriel (Ils) est utilisée pour la construction du subjonctif.
Le français compte plus de 12 000 verbes qui se divisent en 3 groupes

1er groupe régulier : Composé par plus 11 000 verbes français, tous les nouveaux verbes sont créés dans ce groupe. 

Infinitif1 P. S.2 P. S.3 P. S.1 P. P.2 P. P.3 P. P.P. PasséP. Présent
EREESEONSEZENTÉANT

 2ème groupe régulier presque morte : Ce groupe comprend environ 200 verbes 

Infinitif1 P. S.2 P. S.3 P. S.1 P. P.2 P. P.3 P. P.P. PasséP. Présent
IRSSTONSEZENTIANT

 3ème groupe irrégulier (conjugaison morte) environ 350 verbes dont la majorité de terminaisons terminent par : 

Groupes1ère S.2ème S.3ème S.1ère P.2ème P.3ème P.
3ème Gr. (1) – PartirSSTONSEZENT
3ème Gr. (2) – PrendreDSDSDONSEZENT
3ème Gr. (3) ­ VouloirXXTONSEZENT
5 verbes essentiels et complètement irréguliers (à apprendre par coeur) :

Être

Avoir

Aller

Faire

Dire

Je suis

J’ai

Je vais

Je fais

Je dis

Tu es

Tu as

Tu vas

Tu fais

Tu dis

Il est

Il a

Il va

Il fait

Il dit

Nous sommes

Nous avons

Nous Allons

Nous faisons

Nous disons

Vous Êtes

Vous avez

Vous allez

Vous faites

Vous dites

Ils sont

Ils ont

Ils vont

Ils font

Ils disent

J’ai été

J’ai eu

Je suis allé(e)

J’ai fait

J’ai dit

Pour récapituler la grande majorité des verbes au présent terminant par :

Groupes

1ère S.

2ème S.

3ème S.

1ère P.

2ème P.

3ème P.

1er Gr.

E

ES

E

 

 

 

2ème et 3ème Gr. (G1) – Partir

S

S

T

ONS

EZ

ENT

3ème Gr. (G2) – Pre

ndr

e

DS

DS

D

 

 

 

3ème Gr. (G3) ­ Vouloir

X

X

T

 

 

 

Grille d’apprentissage d’un verbe :

Cette grille montre le mécanisme d’apprentissage des verbes. La compréhension de ce mécanisme est très importante car elle permet de limiter au maximum l’effort de mémorisation et ainsi éviter de nombreuses fautes d’orthographe.

Quelques exemples :
 

Pouvoir

X/X/T

Finir

S/S/T

Chanter

E/ES/E

Venir

S/S/T

Prendre

DS/DS/D

Croître

S/S/T

Partir

S/S/T

Savoir

S/S/T

Partir

S/S/T

1S

Peu

Fini

Chant

Vien

Pren

Croî

Par

Sai

Par

2S

3S

1P

Pouv

Finiss

Ven

Croiss

Part

Sav

Part

2P

3P

Peuv

Vienn

Prenn

PP

Pu

Fini

Venu

Pris

Crû

Parti

Su

Parti

Les verbes les plus fréquents du français (et comment les mémoriser)

Verbe

Famille

JE/TU/IL

ONS/EZ

ENT

P.P.

Particularité

1.  Être

2.  Avoir

3.  Faire

4.  Dire

5.  Pouvoir

6.  Aller

7.  Voir

8.  Savoir

9.  Vouloir 10.Venir

11.   Falloir

12.   Devoir

13.   Croire

14.   Trouver

15.   Donner

16.   Prendre

17.   Parler

18.   Aimer

19.   Passer

20.   Mettre

21.   Demander

22.   Tenir

23.   Sembler

24.   Laisser

25.   Rester

26.   Penser

27.   Entendre

28.   Regarder

29.   Répondre

30.   Rendre

31.   Connaître

32.   Paraître

33.   Arriver

34.   Sentir

 

 

 

 

X/X/T

 

S/S/T/ S/S/T/ X/X/T S/S/T/

T

S/S/T/ S/S/T/ E/ES/E E/ES/E DS/DS/D

E/ES/E E/ES/E E/ES/E S/S/T E/ES/E S/S/T E/ES/E E/ES/E E/ES/E E/ES/E DS/DS/D

E/ES/E DS/DS/D DS/DS/D

S/S/T

 

S/S/T E/ES/E

 

 

 

 

Peu

 

Voi Sai Veu Vien Il faut Doi Croi Trouv Donn Pren Parl Aim Pass Met

Demand Tien Sembl Laiss Rest Pens Enten Regard Répon Ren Connai

 

Parai Arriv

 

 

 

 

Pouv

 

Voy Sav Voul Ven

 

Dev Croy

Pren

Mett

Ten

Entend

… Répond Rend Connaiss

 

Paraiss

 

 

 

Peuv Voi

… Veul Vienn

 

Doiv Croi

Prenn

Tienn

 

 

 

 

 

Pu

 

Vu Su

Voulu Venu Fallu Dû Cru

-er + é

-er + é Pris

-er + é

-er + é

-er + é Mis

-er + é Tenu

-er + é

-er + é

-er + é

-er + é Entendu

-er + é Répondu Rendu Connu

 

Paru

-er + é

5M

5M

5M

5M

 

5M

 

 

 

Il faut / Il a fallu

 

 

 

 

 

 

 

Mets/Mets/Met

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Il connaît Il paraît

35. Attendre

S/S/T

Sen

Sent

Senti

 

36. Vivre

DS/DS/D

Atten

Attend

Attendu

 

37. Chercher

S/S/T

Vi

Viv

Vécu

 

38. Sortir

E/ES/E

Cherch

-er + é

 

39. Comprendre

S/S/T

Sor

Sort

Sorti

Sors/Sors/Sort

40.   Porter

41.   Devenir

DS/DS/D

E/ES/E

Compren

Port

Comprenn

Compris

-er + é

“Apprendre”

42.   Entrer

43.   Retenir

S/S/T

E/ES/E

Devien

Entr

Deven

Devienn

Devenu

-er + é

“venir”

44.   Écrire

45.   Appeler

S/S/T

S/S/T

Retien

Écri

Reten

Écriv

Retienn

Retenu

Écrit

“Tenir”

46. Tomber

E/ES/E

Appell

Appel

Appell

-er + é

e*er

47. Reprendre

E/ES/E

Tomb

-er + é

 

48. Commencer

DS/DS/D

Repren

Reprenn

Repris

“Prendre”

49. Suivre

E/ES/E

Commenc

-er + é

“….. çons”

50. Montrer

S/S/T

Sui

Suiv

Suivi

 

51. Partir

E/ES/E

Montr

-er + é

 

52. Mourir

S/S/T

Par

Part

Parti

 

53. Ouvrir

S/S/T

Meur

Mour

Meur

Mort

 

54. Lire

E/ES/E

Ouvr

Ouvert

 

55. Arrêter

S/S/T

Li

Lis

Lu

 

56. Servir

E/ES/E

Arrêt

-er + é

 

57. Jeter

S/S/T

Ser

Serv

Servi

 

58. Recevoir

E/ES/E

Jett

Jet

Jett

-er + é

e*er

59. Monter

S/S/T

Reçoi

Recev

Reçoiv

Reçu

 

60. Lever

E/ES/E

Mont

-er + é

 

61. Agir

E/ES/E

Lèv

Lev

Lèv

-er + é

e*er

62. Perdre

S/S/T

Agi

Agiss

-ir + i

 

63. Écouter

DS/DS/D

Per

Perd

Perdu

 

64. Continuer

E/ES/E

Écout

-er + é

 

65. Sourire

E/ES/E

Continu

-er + é

 

66. Apercevoir

S/S/T

Souri

Souri

“Rire”

67. Reconnaître

S/S/T

Aperçoi

Apercev

Aperçoi

Aperçu

“Recevoir”

68. Ajouter

S/S/T

Reconnai

Reconnaiss

Reconnaiss

Reconnu

Il reconnaît

69. Jouer

E/ES/E

Ajout

-er + é

 

70. Marcher

E/ES/E

Jou

-er + é

 

71. Garder

E/ES/E

March

-er + é

 

72. Manquer

E/ES/E

Gard

-er + é

 

73. Retrouver

E/ES/E

Manqu

-er + é

 

74. Descendre

E/ES/E

Retrouv

-er + é

 

75. Rappeler

DS/DS/D

Descen

Descend

Descendu

 

76. Quitter

E/ES/E

Rappell

Rappel

Rappell

-er + é

“Appeler”

77. Tourner

E/ES/E

Quitt

-er + é

 

78. Finir

E/ES/E

Tourn

-er + é

 

79. Crier

S/S/T

Fini

Finiss

-ir + i

 

80. Courir

E/ES/E

Cri

-er + é

 

81. Permettre

S/S/T

Cour

Couru

 

82. Songer

S/S/T

Permet

Permett

Permis

“Mettre”

83. Offrir

E/ES/E

Song

-er + é

“……. geons”

84. Présenter

E/ES/E

Offr

Offert

 

85. Apprendre

E/ES/E

Présent

-er + é

 

86. Souffrir

DS/DS/D

Appren

Apprenn

Appris

“Prendre”

87.   Exister

88.   Envoyer

E/ES/E

E/ES/E

Souffr

Exist

Souffert

-er + é

“Offert”

89. Expliquer

E/ES/E

Envoi

Envoy

Envoi

-er + é

Verbe en “oyer”

90. Manger

E/ES/E

Expliqu

-er + é

 

91. Valoir

E/ES/E

Mang

-er + é

“……. geons”

92. Oublier

X/X/T

Vau

Val

Valu

 

93. Rentrer

E/ES/E

Oubli

-er + é

 

94. Pousser

E/ES/E

Rentr

-er + é

 

95. Occuper

E/ES/E

Pouss

-er + é

 

96. Compter

E/ES/E

Occup

-er + é

 

97. Empêcher

E/ES/E

Compt

-er + é

 

98. Plaire

E/ES/E

Empêch

-er + é

 

99. Travailler

S/S/T

Plai

Plais

Plu

“Il plaît”

100. S’écrier

E/ES/E

Travaill

-er + é

 

101. Fermer

E/ES/E

Écri

-er + é

“Crier”

102. Dormir

E/ES/E

Ferm

-er + é

 

103. Oser

S/S/T

Dor

Dorm

Dormi

 

104. Rencontrer

E/ES/E

Os

-er + é

 

105. Répéter

E/ES/E

Rencontr

-er + é

 

106. Retourner

E/ES/E

Répèt

Répét

Répèt

-er + é

e*er

107. Changer

E/ES/E

Retourn

-er + é

 

108. Élever

E/ES/E

Chang

-er + é

“…….. geons”

109.   Toucher

110.   Espérer

E/ES/E

E/ES/E

Élèv

Touch

Élev

Élèv

-er + é

-er + é

e*er

111. Demeurer

E/ES/E

Espèr

Espér

Espèr

-er + é

e*er

112. Éprouver

E/ES/E

Demeur

-er + é

 

113. Apporter

E/ES/E

Éprouv

-er + é

 

114. Pleurer

E/ES/E

Apport

-er + é

 

115. Apparaître

E/ES/E

Pleur

-er + é

 

116. Juger

S/S/T

Apparai

Apparaiss

Apparu

“Il apparaît”

117. Importer

E/ES/E

Jug

-er + é

“…….. geons”

118. Conduire

E/ES/E

Import

-er + é

 

119. Embrasser

S/S/T

Condui

Conduis

Conduit

 

120. Raconter

E/ES/E

Embrass

-er + é

 

121. Craindre

E/ES/E

Racont

-er + é

 

122. Causer

S/S/T

Crain

Craign

Craint

 

123. Chanter

E/ES/E

Caus

-er + é

 

124. Cacher

E/ES/E

Chant

-er + é

 

125. Essayer

E/ES/E

Cach

-er + é

 

126. Asseoir

E/ES/E

Essai/y

Essay

Essai/y

-er + é

Verbes en “ayer”

126. Asseoir

S/S/T

Assoi

Assoy

Assoi

Assis

 

127. Avancer

DS/DS/D

Assie

Assey

Assis

 

128. Produire

E/ES/E

Avanc

-er + é

“….. çons”

129. Poser

S/S/T

Produi

Produis

Produit

 

XXX. Boire

E/ES/E

Pos

-er + é

 

XXX. Rire

S/S/T

Boi

Buv

Boiv

Bu

 

XXX. Pleuvoir

S/S/T

Ri

Ri

 

 

T

Il pleut

 

 

Plu